Đình Phù Lưu

Phường Đông Ngàn, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh Phường Đông Ngàn, Thành phố Từ Sơn, Tỉnh Bắc Ninh
hoaigiangdl@gmail.com
0962887688

Dịch vụ

Mô tả

Đình Phù Lưu là ngôi đình cổ có diện tích 426,7 m2 thuộc phường Đông Ngàn, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Đình Phù Lưu là một công trình tín ngưỡng cổ, hội tụ nhiều giá trị lịch sử văn hóa của làng Phù Lưu - một làng buôn có tiếng của xứ Bắc giàu truyền thống văn hóa.

Căn cứ vào tài liệu văn bia và đặc điểm kiến trúc, điêu khắc, các nhà nghiên cứu đã xác định đình Phù Lưu được xây dựng vào thế kỷ XVI - XVII. Trong đó có sự đóng góp của viên quan họ Nguyễn người làng Phù Lưu - Nguyễn Lệnh Công, làm tới chức Thượng tướng quân, đóng quân đô hộ phủ, đô đốc thiêm sự tổng thái. Ông đã cung tiến cho làng dựng đình và mở chợ.

Mặc dù đã trải qua nhiều lần tu bổ, sửa chữa nhưng đình Phù Lưu vẫn giữ được yếu tố nguyên gốc như kiên trúc ban đầu. Đình đã được Nhà nước công nhận và cấp bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia năm 1992. Và đến năm 2012, đình Phù Lưu đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp quốc gia.

Giá trị nổi bật của đình Phù Lưu là kiến trúc điêu khắc, đình có cấu trúc kiểu chữ “đinh”. Đại đình gồm bảy gian, hai chái, hai dĩ. Gian giữa rộng 4m, sáu gian bên mỗi gian rộng 3,65m, hai gian chái mỗi gian rộng 1,5m, hai dĩ mỗi dĩ rộng 1,1m. Kết cấu gồm sáu vì gồm 70 cột lớn nhỏ. Mái lợp ngói mũi hài, bờ dải gắn gạch hộp hoa chanh, bốn đầu đao uốn cong thanh thoát. Hầu hết các đầu dư, cốn, ván nong, cửa võng... đều được chạm trổ. Phần nền móng vỉa bằng đá tảng. Bộ khung chịu lực gồm 6 bộ vì kèo kết cấu theo kiểu thức con chồng giá chiêng, tiền bẩy hậu bẩy. Trên các cấu kiện gỗ ở đình Phù Lưu tập trung chủ yếu ở các bức cốn, đầu dư, đầu bẩy, con rường đều được chạm khắc trang trí “tứ linh, tứ quý”, hoa  lá cách điệu, mây xoắn, mây lưỡi mác…

Trong đình các mảng chạm khắc trên các đầu dư, ván dong, cốn, cửa võng… được chạm khắc tinh tế các hình tứ linh, tứ quý, hình người, thú bốn chân. Những hình khắc trên ván dong đôi rồng chầu, lưng có hình cô tiên cánh phượng, hình người đánh đàn, hình tiên ngồi trên đầu nghê ở trụ cốn, hình đoàn ngoài đang đua thuyền,cảnh đấu vật trong ngày hội xuân…Các mảng chạm khéo léo, tỉnh tế, mang phong cách nghệ thuật thờ Lê Trung Hưng.

Đình thờ thành thành hoàng làng là Trương Hống, Trương Hát, hai vị tướng của Triệu Quang Phục, có công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc nhà Lương thế kỷ thứ VI. Đình Phù Lưu là một trong 372 đình làng thờ thánh Tam Giang, nhằm ghi nhớ công lao và tôn thờ hai vị tướng tài ba và khí tiết kiên trung của Triệu Việt Vương. Truyền thuyết còn cho biết, chính tại Phù Lưu, trên Loa Hồ (đầm Loa Hồ) hai vị tướng Trương Hống, Trương Hát đã tổ chức luyện tập quân sĩ, tiến ra đánh đuổi giặc nhà Lương.

Ngôi đình Phù Lưu vừa là trung tâm sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, vừa là nơi giáo dục truyền thống cho mọi người trong khu phố. Trong lịch sử, ngôi đình đã vinh dự được đón Bác Hồ về thăm vào ngày 07/11/1946, đây mãi mãi sẽ là ký ức đẹp không thể nào quên trong mỗi người con nơi đây.

Di tích không những có giá trị về mặt lịch sử mà còn có giá trị về mặt kiến trúc nghệ thuật, thể hiện ở sự độc đáo, đặc sắc trong kiểu thức kiến trúc, kỹ thuật tạo dựng và nghệ thuật chạm khắc. Qua đây cũng phần nào thể hiện được nét tinh hoa tài nghệ của các nghệ nhân dân gian Việt.

Trải thời gian, đình Phù Lưu hiện còn bảo lưu được một số cổ vật, hiện vật về đồ thờ tự, đồ tế khí, tượng thờ, văn bia, các mảng điêu khắc nghệ thuật hết sức phong phú về số lượng, đa dạng về loại hình ... là những di vật quý giúp cho việc tìm hiểu những vấn đề tín ngưỡng, văn hóa nghệ thuật, lễ hội truyền thống của Phù Lưu nói riêng và làng xã Việt Nam nói chung.

- Giá trị cảnh quan:

Đình Phù Lưu hiện tọa lạc tại trung tâm của khu phố Phù Lưu gần với khu chợ Giàu. Đình quay theo hướng Tây, phía trước là đường làng, đình có vị trí giáp ranh, phía Nam giáp đường và giếng cổ của làng, phía Đông giáp khu dân cư, phía Bắc giáp đường làng, bên kia là chùa, phía Tây giáp đường chính của khu phố. Khuôn viên đình được bao bọc bởi hệ thống tường bao bảo vệ, trong khuôn viên có nhiều cây cổ thụ quanh năm xanh tốt. Đặc biệt có một cây Bồ Đề được công nhận là cây Di sản vào tháng 10 năm 2016 lại càng tạo nên vẻ linh thiêng cổ kính cho ngôi đình.

Đình Phù Lưu cùng với đền, chùa và Hương Hiền từ của khu phố nơi đây đã tạo thành cụm di tích có giá trị lớn cả về lịch sử và kiến trúc nghệ thuật. Các công trình trên đều được khởi dựng từ thế kỷ XVI-XVII có quy mô bề thế, kiến trúc nghệ thuật đặc sắc, mang đậm màu sắc dân tộc.

Lễ hội truyền thống của đình Phù Lưu được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng Âm lịch hàng năm. Trong những ngày hội, bên cạnh những nghi thức tế Thánh trang nghiêm là phần hội với nhiều trò chơi dân gian như: Đấu vật, cờ người, chọi gà, hát chèo, hát trống quân, đặc biệt có tục “kéo chài đốt pháo’ rất độc đáo” … đã thu hút đông đảo nhân dân địa phương hướng về cội nguồn, củng cố tình đoàn kết làng xã và tham gia vào những sinh hoạt văn hoá văn nghệ vui tươi lành mạnh, mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc.

- Dịch vụ mua sắm ẩm thực: Về tham quan khu di tích nơi đây, du khách sẽ được thưởng thức đặc sản bánh phu thê nổi tiếng ở thị xã Từ Sơn. Bánh được làm từ gạo nếp với nhiều công đoạn và quy trình phức tạp. Bánh phu thê ăn dẻo bột, mà lại giòn đu đủ xanh, cắn sâu vào sẽ thấy vị ngậy bùi mà vẫn rất thanh của đỗ xanh nhuyễn với cùi dừa beo béo, vị hạt sen man mát và cái ngọt lan tỏa. Bánh phu thê tượng trưng cho sự bền chặt, thủy chung trong tình cảm, đây sẽ là món quà đầy ý nghĩa để tặng cho bạn bè, người thân.

- Hướng dẫn viên:  Lê Thanh Thoa  -  Cán bộ Văn hóa phường Đông Ngàn

- Địa chỉ liên hệ:  0962887688

 

Những điểm lân cận

Bản đồ